สมาคมประกันวินาศภัยไทย เป็นองค์กรการค้าที่ไม่แสวงหาผลกำไรซึ่งจัดตั้งขึ้นโดยการรวมตัวกันของสมาคมประกันภัย 3 สมาคม ได้แก่ สมาคมบริษัทประกันภัยไทย สมาคมบริษัทประกันภัยจีน และสมาคมบริษัทประกันภัยต่างประเทศ เป็นแกนหลักในการก่อตั้ง เพื่อให้สมาคมเป็นศูนย์กลางในการพัฒนาธุรกิจประกันวินาศภัย และได้ร่วมกันเป็นตัวแทนไปขอจดทะเบียนใหม่ ในชื่อ "สมาคมประกันวินาศภัย" โดยได้รับอนุญาตเมื่อวันที่ 6 มีนาคม 2510
สมาคมประกันวินาศภัย เริ่มเปิดดำเนินงานอย่างเป็นทางการ เมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน 2510 โดยมี นายวัย วรรธนะกุล เป็นนายกสมาคมฯ คนแรก และมีสมาชิกซึ่งเป็นบริษัทที่ได้รับใบอนุญาตให้ประกอบกิจการประกันวินาศภัยเป็นสมาชิกของสมาคมฯ
ต่อมาในปี 2555 คณะกรรมการบริหารสมาคมฯ ได้มีการพิจารณาร่วมกันเห็นควรเปลี่ยนชื่อของสมาคมใหม่ให้มีความชัดเจนเเละรองรับกับการเข้าสู่เวทีนานาชาติ จึงได้เปลี่ยนชื่อจากเดิม คือ "สมาคมประกันวินาศภัย" เป็น "สมาคมประกันวินาศภัยไทย" ตั้งเเต่วันที่ 17 ตุลาคม 2555 เป็นต้นมา
สมาคมประกันวินาศภัยไทย กำหนดวิสัยทัศน์ในการดำเนินงานในการเป็นองค์กรที่ส่งเสริมและสนับสนุนให้ธุรกิจประกันวินาศภัยเป็นเสาหลักของระบบเศรษฐกิจและสังคมของประเทศอย่างยั่งยืน โดยมีพันธกิจที่สำคัญรวม 4 ด้าน ได้แก่
1. ส่งเสริมให้ธุรกิจประกันภัยมีภาพลักษณ์ที่ดีเป็นที่ยอมรับในระดับสากล มีความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม
2. ยกระดับความเชื่อมั่นและความไว้วางใจในการทำหน้าที่เป็นผู้บริหารความเสี่ยงมืออาชีพให้กับภาครัฐและเอกชน
3. พัฒนาศักยภาพบุคลากรในธุรกิจประกันภัยให้เป็นมืออาชีพที่ยึดมั่นในหลักธรรมาภิบาล
4. เสริมสร้างระบบนิเวศประกันภัยที่เอื้อต่อการดำเนินธุรกิจให้เติบโตอย่างมั่นคงและมีเสถียรภาพ
นอกจากการดำเนินงานภายใต้วิสัยทัศน์และพันธกิจแล้ว สมาคมประกันวินาศภัยไทย ยังมีบทบาทหน้าที่ในการส่งเสริมความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการประกันวินาศภัยทั้งทางด้านวิชาการ และด้านกิจกรรมอันเป็นประโยชน์ต่อธุรกิจประกันภัย และสังคม ตลอดจนให้ความร่วมมือกับหน่วยงานราชการต่าง ๆ ภายใต้การบริหารของคณะกรรมการบริหารสมาคมฯ 21 คน ที่ผ่านการเลือกตั้งจากที่ประชุมใหญ่สามัญประจำปี โดยมีวาระการดำรงตำแหน่ง คราวละ 2 ปี
ปัจจุบันสมาคมประกันวินาศภัยไทยมีสมาชิกซึ่งเป็นบริษัทที่ได้รับอนุญาตให้ประกอบกิจการประกันวินาศภัย รวมทั้งสิ้น 47 บริษัท และบริษัทรับประกันภัยต่ออีก 1 บริษัท
